Brachyterapia raka dróg żółciowych

Lek. Damian Kazalski
Zakład Brachyterapii, Szpital Specjalistyczny w Brzozowie Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny im. ks. B. Markiewicza

Brachyterapia dróg żółciowych to jedna z metod leczenia wcześnie rozpoznanego nowotworu, zwanego często guzem Klatskina. Brachyterapię stosowaną w tej lokalizacji nazywa się brachyterapią wewnątrzprzewodową.

Istnieją dwa sposoby dojścia aplikatorem do brachyterapii w okolicę guza:

  1. Jednym z nich jest dojście przez dreny wprowadzone zabiegowo do dróg żółciowych przez skórę pacjenta, częściej stosowane na świecie, jednakże częściej stosowane już w nowotworach zaawansowanych miejscowo.
  2. Drugim sposobem jest umieszczenie aplikatora w drogach żółciowych poprzez wprowadzenie go przez naturalną drogę pokarmową (jama ustna → przełyk → żołądek → dwunastnica → brodawka Vatera). Tylko kilka ośrodków na świecie stosuje ten sposób umieszczania aplikatora w drogach żółciowych, m.in. Podkarpacki Ośrodek Onkologiczny w Brzozowie.

Procedura wymaga skoordynowanych działań kilku pracowni zabiegowych i grona specjalistów. Stąd mała ilość ośrodków stosujących tę metodę.

Zabieg wprowadzenia aplikatora (bardzo skomplikowany i pracochłonny) wykonywany jest w Pracowni Endoskopii, przy całkowitym znieczuleniu pacjenta. Po umieszczeniu aplikatora w drogach żółciowych, w bezpośredniej bliskości nacieku nowotworowego, pacjent jest transportowany do Zakładu Brachyterapii, gdzie na podstawie wykonanego w czasie rzeczywistym skanowania tomograficznego planowane jest leczenie w systemie 3D. Przy planowaniu leczenia brane są pod uwagę, oprócz nacieku guza nowotworowego, zdrowe narządy znajdujące się w okolicy. Po przygotowaniu i sprawdzeniu planu leczenia aplikator jest podłączany do aparatu do brachyterapii i prowadzone jest zasadnicze leczenie. Pacjent pozostaje przez cały proces planowania i leczenia w pełnym znieczuleniu, pod kontrolą anestezjologiczną.

Po zakończeniu leczenia pacjent jest ponownie transportowany do Pracowni Endoskopii gdzie usuwany jest aplikator do brachyterapii i w razie potrzeby zakładane protezy do dróg żółciowych.

W celu przeprowadzenia leczenia pacjent jest hospitalizowany kilka dni w szpitalu ze względu na konieczność wcześniejszego przygotowania do procedury oraz obserwacji i leczenia farmakologicznego po zabiegu brachyterapii.